Membranlı tanklar ülkemizde 1990’lı yıllardan sonra kullanılmaya başlanmıştır. Doğal gazın yaygınlaşması ile birlikte bu tankların kullanımları da hızla artmıştır. Bugün hemen hemen her kazan dairesinde bir tane membranlı tank mutlaka vardır. Membranlı tanklar hem ısıtma sistemlerinin hem de hidrofor sistemlerinin standart bir parçası haline gelmiştir. Kat kaloriferi gibi araçlarda ise ürüne doğrudan entegre olmuştur.
Membranlı tanklara piyasada çok çeşitli isimler verilmektedir: membranlı tank, genleşme tankı, kapalı genleşme tankı, denge tankı ve benzerleri. Temel özellikler aynıdır, ancak kullanıldığı sektöre ve kullanım amacına göre farklı isimler verilmiştir.
Genleşme tankları ısıtma sistemlerinde ısınan suyun hacimsel değişimini karşılamak amacı ile kullanılırlar. Sıhhi tesisatlarda ise pompa tarafından oluşturulan statik basıncı kullanım seviyesinde tutmak ve suyun akış hızında oluşan değişimleri kontrol altına almak amacı ile kullanılırlar.
Sistem kurulurken genleşme kapları doğru tasarlanmış olursa, ani basınç değişikliklerine engel olur ve pompanın ve tesisat elemanlarının ömrünü uzatmış olur. Tanklar ve membranlar birbiri ile uyumlu olacak şekilde tasarlanır. Su membranın içinde hiç bir sekilde tankla temas etmez. Bu yüzden de genleşme tankları hem ısıtma ve soğutma tesisatlarında he de sıhhi tesisatlarda rahatça kullanılabilir.
Genleşme tankları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan, İş İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, Ek 3 Bakım, Onarım ve Periyodik Kontroller İle İlgili Hususlar başlıklı ekinde, Basınçlı Kap ve Tesisatlar başlıklı maddesinde açıklanmıştır.
Basınçlı kapların, bu arada genleşme tanklarının periyodik muayene ve kontrollerinde genel esas olarak hidrostatik testlerin yapılması ilkesi benimsenmiştir. Bu testler her yıl en az bir kere yaptırılmak zorundadır. Testler sırasında, eğer standartlarda aksine bir hüküm bulunmuyorsa, işletme basıncının 1,5 katı fazlası uygulanır.
Genleşme tanklarının periyodik muayene ve kontrolleri sırasında şu yasal düzenlemeler dikkate alınır:
- Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği
- Taşınabilir Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği
- Basit Basınçlı Kaplar Yönetmeliği
Sayılan yönetmeliklerde yer alan kriterler yanında, muayene ve kontroller sırasında şu sayılan standartlar da dikkate alınır:
- TS 1203 EN 286-1 Tanklar - Basit - Alev almayan - Basınçlı - Hava veya azot depolamak için tasarımlanmış - Bölüm 1: Genel amaçlar için basınçlı tanklar
- TS EN 1012-1 Kompresörler ve vakum pompaları - Güvenlik kuralları - Bölüm 1: Hava kompresörleri
- TS EN 13445-5 Basınçlı kaplar - Ateşle temas etmeyen - Bölüm 5: Muayene ve deney
Genleşme tanklarının periyodik kontrolü mutlaka makine mühendisleri, makine teknikerleri veya yüksek teknikerler tarafından yapılmak zorundadır. Bu kişilerin bilgileri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na elektronik ortamda kayıt edilmiş olmalıdır.
TÜRCERT belgelendirme kuruluşu, uygunluk değerlendirme, belgelendirme ve eğitim hizmetlerini sunarken, diğer taraftan test ve muayene hizmetleri de vermektedir. Genleşme tanklarının muayene ve kontrolleri konusunda daha fazla bilgi almak ve bu kontrolleri yaptırmak için, TÜRCERT belgelendirme kuruluşunun, deneyimli yönetici ve çalışanlarına başvurmakta gecikmeyiniz.