Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO), resmi olmayan, bağımsız ve dünyanın en geniş uluslararası standartlar kuruluşudur. Bugün 160’dan fazla üyesi olan kuruluşun merkezi Cenevre’dedir. Her sektörden, büyüklü küçüklü çok sayıda işletme, ISO tarafından tasarlanan ve yayınlanan çeşitli yönetim sistemlerini kurmakta ve yönetmektedir. Bu yönetim istemleri içinde şu üç sistem çok önemlidir:
- ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi
- ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi
- ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi
Bunlardan ISO 45001 standardı, halen yürürlükte olan OHSAS 18001 standardının yerini alacak olan bir yönetim sistemi standardıdır. OHSAS 18001 standardı, iş sağlığı ve güvenliği konusunda İngiliz Standartlar Enstitüsü (BSI) tarafından yayınlanmış bir standarttır. Ancak bu standart ISO 9001 veya ISO 14001 standartlarından farklı olarak, ürün veya hizmetin güvenliğinden çok, iş sağlığı ve güvenliğine yönelik esasları içermektedir. Ağırlıklı olarak işletmelerde karşılaşılan tehlike ve riskleri belirlemeye ve olası riskleri düşürmeye yönelik bir standarttır. Bu arada OHSAS 18001 standardı bir ISO standardı değildir.
OHSAS 18001 standardının yerini alacak olan ISO 45001 standardı da aynı şekilde şu hedeflere odaklanmaktadır:
- Faaliyetleri sırasında çalışanların maruz kaldıkları iş sağlığı ve güvenliği risklerini tanımlamak, bunları yok etmek ya da en azından etkilerini hafifletmek
- İşletmede İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi’nin kurulmasını sağlamak ve bu sistemi işletmek ve geliştirmek
- Faaliyetlerin, açıklanan iş sağlığı ve güvenliği politikaları ile uyumlu olmasını sağlamak
- Bu uygunluğu üçüncü kişilere göstermek ve belgelendirmek
Bu noktada ISO 45001 standardı yayınlandığında, bu sistemi kuran ve gerekliliklerini yerine getiren işletmeler bir belgelendirme kuruluşuna müracaat ederek ISO 45001 belgesi talep edebilirler.
Belgelendirme kuruluşları iki aşamalı denetim çalışmalarından sonra uygun gördükleri takdirde bu belgeyi tanzim ederek işletmeye teslim eder. Belgelendirme çalışmalarının birinci aşaması, sistem kuruluşu sırasında hazırlanan dokümantasyon çalışmaları üzerinde olmaktadır. Bu çalışmalar tamamlandıktan sonra denetçiler işletmenin ofislerinde ve çalışma ortamlarında iş üzerinde denetim çalışmalarını yaparlar ve bir denetim raporu düzenlerler. Belgelendirme kurluşu kararını verirken bu raporu dikkate almaktadır.
Henüz ISO 45001 standardı yayınlanmadığı için bugün bu konuda OHSAS 18001 belgelendirme çalışmaları devam etmektedir. İleride belirlenecek takvime göre bu belgelerin yerini ISO 45001 belgesi alacaktır.